Gian khó là ông thầy giỏi nhất

Nhằm nâng cao chất lượng đầu ra, giảm tỷ lệ sinh viên ra trường không có việc làm vì trình độ ngoại ngữ thấp, những năm gần đây, nhiều trường ĐH trong cả nước đã đồng loạt áp dụng chuẩn ngoại ngữ đầu ra theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc hoặc các chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế tương đương đối với sinh viên tốt nghiệp. Đây là một trong những lý do khiến sinh viên năm cuối gần như bất lực trước thời hạn xét tốt nghiệp.

Nếu đi tìm nguyên nhân dẫn đến tình trạng này thì có rất nhiều điều chúng ta phải bàn đến. Thực tế cho thấy, muốn nâng cao chất lượng đào tạo ngoại ngữ không phải là việc trong một sớm một chiều. Nguyên nhân là việc “xây nhà thiếu móng” trong quá trình dạy học ngoại ngữ từ những cấp học dưới.

Khi bước vào bậc đại học, sinh viên năm nhất đều phải tham gia kỳ thi đánh giá năng lực ngoại ngữ để xếp lớp theo năng lực tương ứng với A1, A2 và B1, nhưng thực tế thì đa phần đều bắt đầu học từ A1. Điều này cho thấy việc học ngoại ngữ từ các cấp học dưới còn rất nhiều hạn chế, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, dẫn đến tình trạng phải đào tạo lại từ đầu. Đó là điều hết sức khó khăn khi mà lẽ ra việc đào tạo ngoại ngữ ở bậc ĐH chỉ là bổ sung và nâng cao kiến thức. Nhiều người bạn của tôi cũng tâm sự rằng, do ở quê trường lớp không chú trọng việc học ngoại ngữ nên hầu như là “không có chữ nào trong đầu”, cứ nghe đến hai từ “ngoại ngữ” là ai cũng “dị ứng”.

Hàng chục nghiên cứu, thường được trích trong các ấn bản, đã cho rằng trong nhiều cách khác nhau thì việc học hai ngôn ngữ sẽ giúp cải thiện toàn bộ khả năng nhận thức, giúp não bộ thích nghi hơn với việc chuyển đổi giữa các nhiệm vụ, tập trung khi đang ở trong môi trường ồn ào, và ghi nhớ mọi thứ. Những nghiên cứu này cho rằng việc học và sử dụng hai ngôn ngữ sẽ giúp não bộ hơn một cách rõ rệt.

Balázs Csigi, CEO nói thành thạo 7 thứ tiếng từng chia sẻ về cách học ngoại ngữ “Học ngôn ngữ không phải là chuyện đổ mồ hôi vật lộn với những quy tắc ngữ pháp và cố gắng để áp dụng đúng trong giao tiếp. Học một ngôn ngữ chính là quá trình khám phá vẻ đẹp của một nền văn hóa mới. Nó cũng giống như đi du lịch đến một đất nước xa xôi kỳ lạ. Đó là cảm giác tràn đầy năng lượng trước sự hấp dẫn khó cưỡng của việc khám phá một nền văn hóa mới mẻ.”

Chứng kiến sinh viên năm thứ ba, thứ tư, thậm chí không ít sinh viên năm thứ nhất, thứ hai lo xa đang đổ xô đi tìm các lớp tiếng Anh, để rồi sau 1 khoá học vẫn không thấy sự tiến bộ. Phải chăng tâm lý lo lắng đã tạo áp lực để người học ngoại ngữ quên đi khả năng tự học, rằng tự học cũng quan trọng như việc tham gia lớp học tại giảng đường hay tại các trung tâm.

Các bậc cha mẹ, đặc biệt là những gia đình khá giả, luôn cố gắng tạo mọi sự thuận lợi cho con cái. Nhiều người có suy nghĩ, ngày xưa mình khổ nhiều rồi, bây giờ hãy để cho con sung sướng. Nhưng họ quên mất, gian khổ chính là người thầy giỏi nhất. Chẳng có giáo sư nào, cho dù từ những đại học danh tiếng nhất, có thể giỏi hơn cách mà thực tiễn gian khổ dạy chúng ta, có thể tốt hơn cách mà bản thân tự khám phá.